صنعتی شدن سیاست درست تر می خواهد نه زمین بیشتر

صنعتی شدن سیاست درست تر می خواهد نه زمین بیشتر

دست های دراز و اندیشه های کوتاه، کار دست ما می دهد.

(محمد فاضلی)

✅ همواره در پنج دهه گذشته، تعرض به اراضی منابع طبیعی، مناطق حفاظت شده و ذخیره گاه های محیط زیستی با بهانه هایی نظیر ضرورت صنعتی شدن و نیاز به اراضی بیشتر توجیه شده است. بیم آن می رود که دور جدیدی از تعرض به زیستگاه ها، منابع طبیعی و مناطق چهارگانه حفاظت شده محیط زیستی به بهانه توسعه صنعتی و گردشگری آغاز شود. ضمن اذعان به ضرورت های صنعتی شدن برای ایجاد اشتغال و خلق ثروت، و امکان پذیری داشتن هم زمان توسعه و محیط زیست، نظر شما را به یک مقایسه جلب می کنم.

✅ کره جنوبی کشوری با 52 میلیون نفر جمعیت و مساحت 100 هزار کیلومتر مربع است. تولید ناخالص داخلی کره جنوبیدر سال 2016 معادل 1500 میلیارد دلار و تراکم جمعیت 507 نفر در هر کیلومتر مربع بوده و درآمد سرانه 29500 دلار است. تعداد شاغلین در سال 2017 برابر 26 میلیون و 511 هزار نفر بوده است.

✅ مساحت استان های گلستان، مازندران، گیلان و اردبیل به ترتیب 22، 24، 14، 17 کیلومتر مربع و معادل 80 درصد مساحت کره جنوبی است. این استان ها آب و هوایی نسبتاً مشابه با کره دارند (فقط نسبتاً) و ظرفیت زیست پذیری آن ها نیز بالاست. این بدان معناست که در شرایط مشابه باید می توانستند هشتاد درصد جمعیت کره (معادل 41 میلیون نفر) را در خود جای دهند و تولید ناخالص داخلی معادل 1200 میلیارد دلار در آن ها صورت می گرفت.

جمعیت ساکن در این چهار استان به ترتیب 1.8، 3.3، 2.5 و 1.2 میلیون نفر معادل 8.8 میلیون نفر است (یک پنجم هشتاد درصد جمعیت کره جنوبی)؛ و اگر خیلی ساده تولید ناخالص داخلی این هشت میلیون نفر را یک دهم کل تولید ناخالص داخلی هشتاد میلیون ایرانی حساب کنیم به عدد 43 میلیارد دلار می رسیم.

✅ این یک مقایسه ساده برای روشن شدن عمق سادگی و سطحی بودن استدلال کسانی است که می خواهند اراضی منابع طبیعی بیشتر و حتی مناطق حفاظت شده و ذخیره گاه های حیات وحش و تنوع زیستی را قربانی توسعه صنعتی کنند؛ والا من هم بر متغیرهای بیشتر دخیل در توسعه صنعتی کره آگاهم.

✅ نکته این است: اگر سیاست اقتصادی و صنعتی درست داشته باشیم، باید بتوانیم در مساحتی معادل چهار استان شمالی کشور، معادل 80 درصد تولید ناخالص داخلی کره جنوبی تولید کنیم و جمعیتی معادل نیمی از کشور را در آن اسکان دهیم (باز هم ظرفیت های اکولوژیک را تعمداً نادیده می گیرم تا مسأله پیچیده تر نشود.) بنابراین می شود فهمید اگر صنعتی نشده ایم و اقتصاد توسعه نیافته ای داریم، با تخصیص زمین های بیشتر و تخریب اراضی گسترده تری از مناطق حفاظت شده نیز به توسعه دست نخواهیم یافت.

✅ ما به احتمال قوی مساحت بسیار بیشتری از این کشور را در مقایسه با کره جنوبی صرف کشاورزی، صنعت و تأسیسات کرده ایم، اما تولید ناخالص داخی ما یک سوم کره است، فاصله فناوری ما نجومی است، و رتبه عملکرد محیط زیستی ایران و کره نیز به ترتیب 43 و 83 است.

✅ تعداد 18 میلیون توریست در سال 2016 وارد کره جنوبی شده اند و این میزان برای ایران نزدیک به 4 میلیون نفر است. توسعه توریسم نیز نیازمند تخصیص اراضی بیشتر نیست. مسأله جای دیگری است.

✅ کره جنوبی با سیاست صنعتی درست تر، بهره وری و فناوری بیشتر از ما در دل اقتصاد سیاسی سالم تر به این موفقیت ها دست یافته است نه با تخصیص اراضی بیشتر و تخریب افزون تر محیط زیست؛ از گشاده دستی بیشتر در تخریب محیط زیست، صنعتی شدن بیرون نمی آید. دست درازی کمتر و ایده پردازی و اندیشه ورزی بیشتر برای ما بهتر است. ترکیب دست های دراز و اندیشه های کوتاه، کار دست ما می دهد.

(این متن را اگر می پسندید، برای دیگران هم ارسال کنید.)